سواد انتخاباتی

آماده‌سازی مردم برای زندگی در جوامع ارتباطی امروزی، به‌صورت یک ضرورت تربیتی درآمده است. امروزه برگزاری انتخابات و برگزیده شدن مقامات عمومی، دولت‌مردان، نمایندگان مجلس و اعضای شوراهای محلی توسط مردم از اصول اولیه و عملی مردم‌سالاری برشمرده می‌شود. امروز دیگر نمی‌توان جامعه‌ای را در نظر گرفت که بدون نظام مردم‌سالاری مدعی آزادی و دموکراسی باشد. نظام‌های مردم‌سالار بر پایه مشارکت حداکثری مردم آگاه و بااخلاق نسبت به مسائل انتخاباتی و مطلع از تأثیر مشارکت بر آینده جامعه استوار است. ارتباط آن‌ها با نامزدهای انتخاباتی باید همراه با آگاهی به مسائل روز و بر پایه اخلاق شکل بگیرد، امری که نیازمند داشتن دانش و سواد خاص این موضوع است. در جوامع سیاسی جهان، افراد نیاز دارند تا با مفاهیمی از قبیل دموکراسی، حقوق شهروندی و مسائل روز جهانی آشنا بوده و توانایی بررسی قوانین و فرایندهای شهروندی را داشته و همچنین به آرمان‌هایی از قبیل برابری و آزادی متعهد باشند. درک اهمیت مشارکت سیاسی در انتخابات و آگاهی به مسائل روز جامعه و رعایت اخلاق، مهارت‌هایی هستند که در حوزه دانش سواد انتخاباتی آموزش داده می‌شوند. سواد انتخاباتی ابزاری برای حمایت مردم در برابر آثار منفی تبلیغات انتخاباتی رسانه‌های جمعی و ستادهای انتخاباتی است. همچنین می‌تواند به مردم برای تشخیص سره از ناسره و داشتن انتخاب‌هایی صحیح دانش و اطلاعات بدهد.
دانش سواد انتخاباتی سرفصلی نو در حقوق و تکالیف اجتماعی-سیاسی و شهروندی به شمار می‌رود و اگرچه در کشورهای مختلف به شکلی مصداق گونه تلاش برای گسترش آن و آشنا کردن شهروندان با این بخش از حقوق و دانش زندگی اجتماعی صورت گرفته اما هنوز نهادینه کردن این دانش در قالب شاخه‌ای از علوم اجتماعی - سیاسی به نحو شایسته در جوامع مردم‌سالار اتفاق نیفتاده است. بررسی فرایند تأثیرگذاری رسانه بر انتخاب نامزدها توسط مردم، آسیب‌شناسی غفلت مردم و حکومت‌ها از سواد انتخاباتی در روند همه‌پرسی، تاریخچه سواد انتخابات در جوامع مختلف ازجمله سرفصل‌هایی است که در این کتاب به بحث و بررسی آن خواهیم پرداخت.
در این کتاب، نخست خواننده ضمن آشنایی با انتخابات و تاریخچه و اهمیت آن در آینده هر جامعه‌ای، در جریان مفهوم، اهمیت و ضرورت اجتناب‌ناپذیر آموزش سواد انتخاباتی به مردم، در عصر اطلاعات و ارتباطات قرار خواهد گرفت و بعد با ارائه نکات کلیدی این امکان فراهم می‌شود تا با ژرف‌اندیشی و برنامه‌ریزی دقیق و سنجیده نسبت به آموزش سواد انتخاباتی و استقرار یک نظام کارآمد تربیتی متناسب با ضرورت‌های جامعه امروزی ازجمله ضرورت فراگیری سواد انتخاباتی، اقدامات لازم صورت پذیرد.